Polska od lat utrzymuje pozycję lidera w Europie pod względem liczby stacji oferujących autogaz (LPG). Według danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, na koniec września 2020 roku w kraju działało około 7500 takich punktów, co czyni Polskę najważniejszym rynkiem LPG na kontynencie.
Infrastruktura stacji LPG
Stacje paliw LPG można podzielić na trzy główne typy w zależności od położenia zbiornika:
1. Naziemne: Zbiorniki gazu są umieszczone na powierzchni ziemi.
2. Podziemne: Zbiorniki są zakopane pod ziemią, co pozwala na oszczędność miejsca i estetykę otoczenia.
3. Zakopcowane: Zbiorniki są częściowo zakopane, co stanowi kompromis między rozwiązaniami naziemnymi a podziemnymi.
Typowa stacja LPG składa się z kilku kluczowych elementów:
– Zbiorniki gazu: O pojemności od 4,85 m³ do 20 m³, w zależności od potrzeb stacji.
– Pompy: Odpowiedzialne za tłoczenie gazu do dystrybutora; stosuje się m.in. pompy wirowe z silnikami elektrycznymi w wykonaniu przeciwwybuchowym.
– Dystrybutory: Wyposażone w liczydła elektroniczne i moduły współpracujące z kasami fiskalnymi, zakończone pistoletami do tankowania pojazdów.
– Rurociągi i armatura: Łączące zbiorniki z dystrybutorami, wyposażone w zawory bezpieczeństwa, filtry oraz wskaźniki poziomu gazu.
Przykładowo, instalacja naziemna do tankowania samochodów może składać się z dwóch zbiorników o pojemności 4,85 m³ każdy, pompy wirowej z silnikiem elektrycznym w wykonaniu przeciwwybuchowym oraz dystrybutora gazu ciekłego z liczydłem elektronicznym.
Bezpieczeństwo i legalizacja urządzeń na stacjach LPG
Bezpieczeństwo na stacjach paliw LPG jest priorytetem, dlatego wszystkie urządzenia, w tym zbiorniki i dystrybutory, podlegają rygorystycznym kontrolom i procedurom legalizacyjnym. Zbiorniki na gaz muszą być rejestrowane w Urzędzie Dozoru Technicznego (UDT) podczas ich pierwszego montażu na stacji. Proces ten obejmuje zatwierdzenie specyfikacji technicznych producenta oraz inspekcję instalacji przez inspektora UDT. Następnie, zawory bezpieczeństwa są kontrolowane co dwa lata, a co dziesięć lat przeprowadza się testy ciśnieniowe i rewizje wewnętrzne zbiorników.
W przypadku podziemnych zbiorników LPG, procedury różnią się nieco. Początkowo ocenia się stan powłoki zbiornika po umieszczeniu go w wykopie. Następnie, zbiornik jest odbierany po zasypaniu i napełnieniu gazem. Testy szczelności zaworów przeprowadza się co dwa lata, a rewizja wewnętrzna zbiornika jest wymagana po pięciu latach użytkowania. Jeśli zbiornik został zabezpieczony katodową powłoką antykorozyjną, okres ten może być wydłużony o kolejne pięć lat przez UDT. Dystrybutory gazu również podlegają legalizacji, którą przeprowadza Okręgowy Urząd Miar. Początkowa legalizacja odbywa się podczas instalacji dystrybutora, a kolejne są wymagane po określonym czasie użytkowania.
Aktualne trendy i ceny LPG
W ostatnich latach ceny LPG w Polsce podlegały wahaniom. Na przykład, według danych z marca 2025 roku, średnia cena LPG wynosiła 3,17 zł za litr. Wahania cen są wynikiem wielu czynników, takich jak sytuacja na rynkach międzynarodowych, kursy walut czy polityka podatkowa.
Mimo tych zmian, LPG pozostaje atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych paliw, oferując niższe koszty eksploatacji pojazdów oraz korzyści ekologiczne. Samochody napędzane autogazem pracują ciszej, wytwarzają mniej wibracji i emitują mniej gazów cieplarnianych, co stanowi ukłon w stronę ochrony środowiska.